30 Mayıs 2016 Pazartesi

Salih Kocatepe: Sulukule ve Fransız İhtilali


Fethiye Muhacir Romanlar Sosyal Dayanışma Derneği başkanı Salih Kocatepe "Sulukule ve Fransız İhtilali" başlıklı yazısında sadece Sulukule'nin değil, bir bütün olarak Türkiye Romanlarının genel olarak son on yıl içerisinde yaşadıkları gelişmeleri kendi cephesinden irdeliyor.


Romanların, milattan sonra onuncu yüzyılda, Hindistan’dan İstanbul’a geldikleri ve de Topkapı’da, kara surları denilen alana yerleştirildikleri belirtilmektedir.

Osmanlı döneminde ise; İstanbul’un fethi ile birlikte şehrin ilgi alanının genişletilip, canlandırılması amacıyla Romanların da Ayvan saray, Lonca ve Sulukule gibi mahallelerde de ikamet etmeleri uygun görülmüş, böylece kentte gelişen dans, müzik ve eğlence gibi aktiviteler kentin tanınmasında ve gelişmesinde öncü olmuştur. 

Sulukule’nin en görkemli yılları Menderes hükümetinin görevde olduğu 1950 ile 1960’lı yılları arasındadır. Ticarete 3 adet eğlence eviyle başlanmış olup, Dönemin en önemli siyasetçileri ve de dönemin en unutulmaz ses sanatçıları buraya karşı ilgi ve sıcak alakalarını daima göstermekten geri kalmamışlardır. Daha sonra eğlence evlerinin sayısı 34 de çıkartılmış, buralar 3500 Kişinin çalıştığı ekmek yediği yerler olmuştur. 

1994 yılınd Sadettin Tantan’ın belediye başkanı olmasıyla eğlence evlerinin tamamı kapatılır. Eskisi gibi yine mahallede yoksulluk baş göstermeye başlar. 2005 yılında Sulukule’nin kentsel yenileme projesi Bakanlar kurulunca kabul edilir. Oysa 2006 yılında Sulukule acele kamulaştırılarak kentsel dönüşüm adı altında ki Ali-Cengiz oyunu gösterime girer. O yıllarda Sulukule’de 3500 Roman ve 1500 Roman olmayan olmak üzere toplam 5 bin kişi hayatını idame ettirmektedir. Fatih Belediyesi Sulukule’yi kentsel dönüşüm adı altında kamulaştırır ve NEŞLİŞAH SULTAN ve HATİCE SULTAN mahallelerinde 45 dükkân ve 665 konut projesini onaylar. 

Fakat Sulukule halkı, Sulukule yıkımını durdurmak amacıyla aydınların desteğiyle “Sulukule platformu” oluştururlar. 4 ayrı yerden dava açılır. O zamanlar Türkiye genelinde Roman dernekleri bir elin parmakları kadar azdır. Sulukule platformu dokuzuncu oktavdan dokuz bin kez haykırır, sesleri öylesine yankılanır ki!  Bu ses dalga dalga tüm İstanbul’da duyulur. Sonra tüm Türkiye duyar. Sonrada uluslararası alanda duyulur. Bu sese Mimarlar, kent sakinleri, odalar birliği, partiler, siyasiler ve Avrupa Birliği kulak verir. İktidar partisinin dikkatini çeker. 

Romanların yüzyıllar boyu yaşadığı alanları onlara sormadan yıkmanın sebebi irdelenir. Yok saydıkları Romanların da bu yurtta yaşadıkları anlaşılır hale gelir. İste bu hal ve gidiş 10 Aralık 2009 yılında İstanbul’da Roman dernekleri temsilcileriyle hükümet temsilcilerini bir araya getirir. Romanların genel sorunları tartışılır. Böylece Roman açılımı ve Roman Çalıştayı süreci başlamış olur. 

10 Aralık 2009 yılında o zamanın Devlet Bakanı olan Faruk Çelik öncülüğünde; 5 Federasyon ve 80 Roman derneğiyle Roman Çalıştayı gerçekleştirilir. Başta eğitim, barınma, istihdam, ayrımcılık gibi konular görüşülür. Yüzyıllardır var olduğu halde görmemezlikten gelinen Roman toplumu Sulukule Platformu sayesinde görünür hale gelir. 

15 Mart 2010 tarihinde İstanbul’da dönemin Başbakanı Erdoğan’la 15 bin Roman Vatandaş bir araya gelir. Sayın Başbakan; o gün Roman toplumundan Devlet adına özür diler ve “Sizlerle biz kardeşiz, sizlerin ekonomik ve kültürel ve sosyal konulardaki gelişmenizi sağlamak bizim için en birinci görevimizdir” der. İste bu hal Roman Sivil Toplum örgütlerinin beklentilerini arttırır. 

İste bu hal bende Sulukule Romanlarıyla, Fransız ihtilali arasında, andırışma çağrısı yapmama sebebiyet verir. Fransız ihtilalinin sebeplerini düşünelim. Tıpkı Romanların olduğu gibi o devrin Fransız halkının da yaşam şartlarının kötü olması, dışlanması, eşit ve özgürce bir yaşamı olmaması, köklü yapısal değişim gereksinimi Fransız Devrimi’ne neden olmuştur. Roman toplumunun bilinçlenmesi sürecine baktığımızda benzer şartların rol oynadığını görürüz. Fransız İhtilali’ndeki koşullarla, Romanların gelişim sürecinde karşımıza çıkan şartlar bire bir örtüşür.

Sulukule Platformu Türkiye’de Romanların ilk kez öğretim, istihdam, barınma ve ayrımcılık gibi sorunları özgürce konuştuğu, tartıştığı ve bu uğurda yaktığı meşalenin elden ele dolaştığı Roman Devrimini başarmıştır. Bu vesile ile Sulukule platformunu, Sulukule halkını tebrik ediyor, en derin saygı ve sevgilerimi sunuyor, onları hasret ve sevgi dolu muhabbetle kucaklıyorum.  


1 yorum:

  1. Bunun fransiz ihtilali ile baglisini kuramadim.Biz monarsik bir hukumeti yikip yerine cumhuriyeti kurmadik ki.Zaten mevcut olan cumhuriyetteki yerimizi belirtip,bunu da önce hukumete sonra halka kabul ettirdik.Hos,daha cok yol almamiz gerekiyor.

    YanıtlaSil